Psikotik Bozukluklar

Psikotik bozukluklar, esas olarak olağandışı fikirlere ve algılara neden olarak karakterize edilen zihinsel bozuklukları içerir, bu nedenle gerçeklikle temas kaybı oldukça çarpıcıdır. Başlıca belirtileri halüsinasyonlar ve sanrılardır ve yetişkinlikte gelişen vakalar üzerinde daha fazla araştırma olmasına rağmen, çocuklukta da başlayabilirler.

Çocukluk çağındaki psikotik bozukluklar, şizofreni ve diğer psikotik bozuklukların genel sınıflandırmasına dahil edilecektir. Bununla birlikte, bu tür vakalarda yetişkinlikte gelişenlere göre bir takım farklılıklar vardır, bu nedenle bu konu hakkında konuşmak ve özelliklerini açıklamak uygundur.

Bu yazıda, yetişkinlikte gelişenlerden ayırt edebilmek için çocukluktaki psikotik bozuklukların temel özelliklerinin neler olduğunu göreceğiz.

Psikotik Bozukluklar ve Özellikleri

Bleuler ve Kraepelin tarafından teşhis edilen ilk şizofreni vakalarında, çocuklukta ve/veya ergenlikte bir başlangıç gözlemlemek mümkündü, birkaç yıl sonra Mahler, çocukluktaki psikotik bozuklukları "simbiyotik çocukluk psikozu" adı altında tanımlamaya başladı; bu, anne ile halüsinatif ve her şeye gücü yeten bir doğanın somatik ve psişik bir füzyonu olarak karakterize edildi, bu nedenle fiziksel olarak iki ayrı özne arasındaki ortak bir sınırın reddedilmesi anlamına geliyordu.

Şu anda, uluslararası sınıflandırmalarda çocukluk çağı psikotik bozuklukları için özel bir kategori yoktur, ancak bu tür vakalar şizofreni ve diğer psikotik bozuklukların genel sınıflandırmasına dahil edilecektir. Bununla birlikte, bu tür vakalar ile yetişkinlikte gelişen vakalar arasında bir dizi fark vardır.

Psikotik Bozuklukların Pozitif Belirtileri

Çocukluktaki psikotik bozuklukların pozitif semptomatolojisi içinde, genellikle yetişkinlere göre daha az ayrıntılı olmalarına rağmen, çocuk büyüdükçe daha fazla sistematikleşme derecesi kazanan sanrılar dikkat çekicidir. Çocuklukta en sık görülen sanrılar genellikle persekütiftir. Somatik veya hipokondri sanrıları, regens sanrıları, tuhaf sanrılar ve son olarak da büyüklük sanrıları görülebilir.

Öte yandan, halüsinasyonlar da oldukça sıktır, fakat yetişkinlerde görülen halüsinasyonlara göre daha az ayrıntılıdır. Bu kategoride, işitsel ve görsel halüsinasyonlar vardır. (ikincisi birincisine göre daha az görülür). Öte yandan, duygusal olmayan halüsinasyonlar, komutlarla ilgili halüsinasyonlar, görsel halüsinasyonlar ve konuşan seslerle ilgili halüsinasyonlar da görülebilir.

Çocukluk çağındaki psikotik bozukluklarda en karakteristik pozitif belirtilerden bazıları şunlardır:
Çocuğun mantıksız, anlaşılmaz ve tutarsız bir konuşma sergilediği konuşma düzensizliği;
Saldırganlık, huzursuzluk ve öz bakım eksikliği gösterdiği düşünce düzensizliği;
Son olarak, varsayılan olarak veya hatta aşırı derecede bir dizi motor değişiklik olan veya olağandışı vücut duruşları gösteren katatonik semptomlardır.

Ayrıca genellikle duruma uygun olmayan duygular gösterirler ya da çok az duygu ifade ederek duygusal bir fakirleşme içinde olurlar.

Psikotik Bozuklukların Negatif Belirtileri

Çocukluk çağında psikotik bozuklukların negatif belirtileri arasında, yaşına göre çok az ya da zayıf dilin varlığı, bazı uyumsuz davranışlar, izolasyon, ilişki kurma ve/veya sürdürmede güçlük nedeniyle diğer çocuklarla zayıf sosyal bütünleşme, afektif rezonans vurgulanmaya değerdir. Bunların dışında çok az dışavurum, ilgisizlik, abulia veya anhedoni bulunabilir.

Bir çocuk psikotik bir bozukluktan muzdarip olduğunda, yaşına veya gelişim aşamasına karşılık gelen işlevsellikte kayda değer bir bozulma yaşaması yaygındır, çünkü kişiliğinin organizasyonunda genellikle ciddi bir rahatsızlık gelişir.

Çocukluk Çağındaki Psikotik Bozukluklar Nelerdir?

Çocukluk çağındaki psikotik bozukluklar, daha önce gördüğümüz gibi olumlu ya da olumsuz bir dizi semptomdan oluşur ve temelde bunlardan herhangi birinden muzdarip olan çocuğun gerçeklik algısında, duygularında ve düşüncelerinde kayda değer bir değişiklik yaşaması nedeniyle karakterize edilir.

Bu nedenle, mümkün olan en kısa sürede tedavi edilmesi ve semptomların ve yıkıcı davranışların stabilizasyonunu sağlamak ve çocuğun kabul edilebilir işlevsellik düzeylerini geliştirmesine yardımcı olmak amacıyla orta ve uzun vadede terapötik bir model oluşturmak için entegre bir tedavinin (psikoterapi, psikofarmakoloji ve hatta psikopedagoji) tercih edilmesi gerekmektedir.

Bugüne kadar çocukluk çağında psikotik bozuklukların gelişimi için tek veya kesin bir neden bulunamadığı unutulmamalıdır. Bununla birlikte, bazı uzmanlar, bir arada ele alındığında çocuklukta gelişimini destekleyebilecek bir dizi faktörün varlığı konusunda uyarıda bulunmaktadır: genetik faktörler, ailede psikoz öyküsü, olumsuz bir ortamda büyümek, olumsuz deneyimler yaşamak, erken alkol ve/veya uyuşturucu kullanımı, hamilelik sırasında bazı sorunlar veya komplikasyonlar, beynin yapısında ve bazı işlevlerinde bazı anormallikler vb.

Çocukluk döneminde en sık görülen psikotik bozukluklardan bazıları şunlardır:

1. Akut psikotik kırılma

Çocukluk çağında görülen psikotik bozukluklardan biri de akut psikotik kıralmadır; bu bozuklukta ayrıntılı ve taşkın bir dil ve buna ek olarak görünüşte anlamsız ve bağlantısız bir iletişim görülmesi yaygındır.

Bu tür vakalarda en yaygın semptomlar sanrılar ve halüsinasyonlardır ve bu semptomlar uzun bir süre boyunca görülürler.

2. Uyumsuzluk Psikozu

Uyumsuzluk psikozu 4 yaşından sonra gelişebilir ve olağandışı ve hiç uyumlu olmayan duruş örnekleri ile karakterize edilir (örneğin, çocuğun taşlaşmış hissi veren bir pozisyonda hareketsiz durması). Beden şemasında, öğrenmenin belirli alanlarında bazı eksikliklerin olması, kendini zaman ve mekanda konumlandırmada güçlükler ve dil ve yanallıkla ilgili bazı güçlüklerin olması da yaygın olarak görülebilir.

3. Eksiklik Psikozu

Eksik dışavurum psikozlarının bu durumunda, bilişsel ve öğrenmede bir eksiklik gösterdikleri gözlenmiştir. Ek olarak, psikotik ıstırabı dışsallaştırmaları ve bir dizi dürtüsel davranış ve kendine zarar verme özelliklerinin yanı sıra psikolojik düzeyde belirli bir ayrışma göstermeleri de yaygındır. Bu tür vakalarda, ergenliğe ulaştıktan sonra, belirli bir doğadaki çeşitli sanrısal fikirlerin bir birlikteliği ile karakterize edilen bir dizi çok biçimli sanrı epizodu sunmalarının oldukça yaygın olduğu gözlemlenmiştir.

4. Ergenlik Döneminde Şizofreni

Erken şizofreni olarak da bilinen ergenlik döneminde şizofreni, genellikle 13 yaşından önce gelişmeye başlayan bir hastalıktır. Bu tür vakalarda, genellikle pozitif semptomatoloji (örneğin, halüsinasyonlar, sanrılar, vb.) ve negatif (örneğin, yukarıda bahsettiğimiz psikotik bozuklukların negatif semptomları gibi kişinin performansının ve bazı kapasitelerinin zayıflaması) gibi yetişkinlikteki şizofreninin karakteristik semptomları vardır.

5. Zayıflatılmış Psikoz Sendromu

Bu sendrom, şizofreninin de karakteristik özelliklerini taşıyan bir dizi semptomdan oluşur (örn. düzensiz konuşma, halüsinasyonlar, sanrılar, vb.); ancak hafifletilmiş psikoz sendromunda bu semptomlar daha kısa süreli ve daha düşük şiddette görülür. Buna ek olarak, bu tür vakalarda, semptomlar hala bir miktar sıkıntıya neden olacak kadar belirgin olmasına rağmen, bu durumdan muzdarip kişiler daha fazla iç gözlem ve sorunun farkındalığına sahip olma eğilimindedir.

6. Çocukluk Çağı Borderline Sendromu ya da Çoklu Gelişimsel Bozukluk

Çocukluk çağındaki psikotik bozukluklardan tartışılması gereken bir diğeri de çoklu gelişimsel bozukluk olarak da bilinen ve farklı düzeylerde bir dizi durumla karakterize edilen borderline sendromudur.

Bu sendromda genellikle sosyal düzeyde bir dizi zorluk vardır. Bu nedenle kişinin sosyal ilişkileri etkilenebilir ve sosyal izolasyona maruz kalabilir. Fanteziyi gerçeklikten ayırmada ve kendi düşüncelerini düzenlemede belirli zorluklar yaşar. Tüm bunlara ek olarak kaygı, dürtüsellik eylemleri veya konsantrasyon güçlükleri görülebilir.

Yüksek Riskli Ruhsal Durumlar

Yüksek riskli zihinsel durumlar adı, tespit edildikten sonra çocuklukta psikotik bozukluklara doğru evrilme riskine işaret eden sendromlara atıfta bulunmak için kullanılmıştır; bazı durumlarda ortaya çıkması kaçınılmazdır. Ancak hem ebeveynlere hem de çocuğa eksiksiz bir yaşam sürdürebilmeleri için mümkün olan en kısa sürede profesyonel tedavi oldukça önemlidir.

Yüksek riskli ruhsal durumları araştıran bazı uzmanlar 3 alt kategori oluşturmuştur: