Dikkat Eksikliği İle Hiperaktivite Bozukluğu Aynı Rahatsızlıklar Mıdır?
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite çocukluk çağında en yaygın görülen psikiyatrik bozukluklardan biridir. Bu bozukluklar genellikle birlikte görülmekte ancak aynı şeyler değillerdir.
Dikkat eksikliği, çocuğun dikkatini bir işe odaklamada güçlük çekmesi ve genellikle anlamsız şeylere odaklanması durumudur. Bu nedenle, okulda derslerde, evde ödev yaparken, diğer aktivitelerde işlerini tamamlayamazlar. Dikkat eksikliği olan çocuklar ayrıca unutkan olma, detayları kaçırma, düzenlemekte güçlük çekme, isteksizlik gibi özellikleri de gösterebilirler.
Hiperaktivite ise, genellikle çocuğun aşırı hareketli olması ve yerinde duramaması durumudur. Hiperaktif çocuklar genellikle aşırı konuşur, sürekli olarak hareket eder, yüksek sesle konuşur ve başkalarının konuşmalarını keserler. Hiperaktif çocuklar ayrıca sınıfta rahatsızlık verirler, diğer öğrencileri rahatsız ederler ve öğretmenlerinin dikkatini dağıtırlar.
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite genellikle birlikte görülür ve bu duruma dikkat eksikliği/hiperaktivite bozukluğu (DEHB) denir. Bu durum, hem dikkat eksikliği hem de hiperaktivitenin birleştiği bir durumdur. DEHB'li çocuklar, diğer çocuklara göre daha düşük akademik performans gösterirler, okulda ve sosyal ortamlarda güçlük çekerler.
DEHB'nin nedeni tam olarak bilinmemektedir, ancak genellikle beyindeki kimyasal dengesizliklerle ilişkilendirilir. Tedavisi genellikle ilaçlar ve terapi ile yapılır. İlaçlar, beyindeki kimyasal dengesizlikleri düzelterek belirtileri hafifletmeye yardımcı olurken, terapi, çocuğun davranışlarını ve tepkilerini kontrol etme becerilerini geliştirmeye yardımcı olur.
DEHB belirtileri, çocukluktan yetişkinliğe kadar devam edebilir ve birçok farklı şekilde ortaya çıkabilir. Yetişkinlerde, DEHB belirtileri genellikle hiperaktivite yerine dikkat eksikliği ile ilişkilidir. Yetişkinlerde DEHB belirtileri, unutkanlık, işlerini düzenlemekte güçlük çekme, zaman yönetimi sorunları, iş yerinde veya sosyal ortamlarda rahatsızlık verme, düşük motivasyon ve duygusal problemler gibi şeyleri içerebilir.
DEHB'nin tanısı, birçok farklı yöntemle konulabilir. Çocuklarda, tanı genellikle bir psikiyatrist, psikolog veya çocuk uzmanı tarafından yapılır. Tanı, çocuğun davranışlarını ve belirtilerini inceleyerek, aile ve öğretmenlerle yapılan görüşmeler ve özel testler kullanılarak yapılır.
DEHB'nin tedavisi, her çocuğun ihtiyacına ve belirtilerine göre özelleştirilir. Tedavide genellikle ilaçlar ve davranış terapisi kullanılır. İlaçlar, çocuğun dikkatini ve davranışlarını kontrol etmesine yardımcı olabilirken, terapi, çocuğun duygusal becerilerini, zaman yönetimi ve problem çözme becerilerini geliştirmesine yardımcı olur. Ayrıca, DEHB tedavisinde ebeveyn eğitimi de önemli bir rol oynar.
Sonuç olarak, dikkat eksikliği ve hiperaktivite aynı şey değildir, ancak birbirleriyle ilişkilidirler ve genellikle birlikte görülürler. Her iki durum da çocukların günlük yaşamını olumsuz etkileyebilir ve tedavi edilmezlerse ileride daha ciddi sorunlara yol açabilirler.
